Alek w tracie odbicia został raniony, a już wkrótce obaj chłopcy zginęli. Natomiast Zośka ofiarnie rzucił się na posterunek policji gdzie został zabity. Wszyscy trzej ponieśli patriotyczną śmierć. Na pewno trudno zaprzeczyć stwierdzieniu, że Alek, Rudy i Zośka to bohaterowie, którzy pięknie żyli i umierali.Dobrą rozprawkę porównam do rozpędzonego pociągu, który jadąc po wyznaczonym torze, rozjeżdża argumentami potencjalnego przeciwnika. Ma mocne reflektory oświetlające drogę. Lokomotywa zawiera tezę, której chcesz bronić. Do niej doczepione są wagony. Wiozą one argumenty i przykłady. Ostatni wagon lśni, ponieważ wiezie błyskotliwe wnioski i potwierdzenie tezy. W trzech krokach pokażę ci sposób na rozprawkę na przykładzie tematu: Mój dom to moja twierdza – napisz rozprawkę o wartości domu w życiu człowieka. W swojej pracy wykorzystaj przykłady pochodzące z lektur obowiązkowych. 1. Wstęp – włącz reflektory i uruchom lokomotywę. Na początku włącz światła. Nawiąż do tematu pracy. Zbuduj skojarzenie z tym tematem. Jak to zrobić? Możesz posłużyć się znanym frazeologizmem, cytatem albo zadać pytanie retoryczne. Jeśli na przykład temat wypracowania zorganizowany jest wokół domu, pomyśl, jaki jest utarty związek wyrazowy z tym słowem. Może „wszędzie dobrze, ale najlepiej w domu” albo „nie ma jak w domu”, „czuć się jak w domu”. Zbuduj wstęp oparty na tym skojarzeniu. Teraz określ, jakie jest twoje stanowisko. Postaw tezę. Bądź przekonany o jej słuszności, bo od teraz będziesz jej bronić. Wstęp zawierający tezę może wyglądać na przykład tak: Dom to nie tylko cztery ściany i dach. To azyl dający poczucie bezpieczeństwa, przestrzeń, gdzie czujemy się swojsko, swobodnie i dobrze. Kiedy wracamy z podróży, mówimy: „wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej”, a kiedy chcemy wyrazić, że gdzieś jest nam naprawdę dobrze i miło, mówimy, że „czujemy się tam jak w domu”. Zdrowy, dobry dom jest źródłem siły i kopalnią wszelkich wartości. Według mnie dom rodzinny jest miejscem, które programuje człowieka na całe życie. Jest on niezbędnym elementem budującym szczęście. 2. Rozwinięcie – doczep wagony Czasami o tym, jakie to mają być wagony, decyduje polecenie zapisane w temacie rozprawki. Jeśli narzucono posłużenie się przykładami z literatury czy historii, to takie właśnie mają być twoje wagoniki. Dokładnie przeczytaj temat. Znajdziesz w nim wskazówki. Jeżeli jednak nie będzie precyzyjnego wskazania, na czym masz się oprzeć, będziesz mieć większą swobodę. Zawsze jednak odwołaj się do lektur obowiązkowych. Możesz również przytoczyć przykłady z historii, filmu czy własnych doświadczeń i obserwacji. Każdy wagon-akapit powinien zawierać jeden argument i ilustrujący go przykład. Bezpiecznie jest posłużyć nie trzema argumentami, z czego jeden powinien być bardziej rozwinięty. Pamiętaj, że oprócz udowodnienia tezy, musisz udowodnić, że masz wiedzę, znasz lektury i posługujesz nie logiką. Przypomnij sobie, które teksty nawiązują do tematyki domu. Możesz posłużyć się listą umieszczoną w arkuszu egzaminacyjnym. Wybierz trzy takie teksty. W przypadku analizowanego tematu mogą to być na przykład: fraszka „Na dom w Czarnolesie” Jana Kochanowskiego, „Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego i „Latarnik” Henryka Sienkiewicza. Twój wybór może być oczywiście inny. Przeczytaj jeszcze raz tezę. Czego chcesz bronić? Teraz zapisz argumenty i połącz je z przykładami. Na przykład tak: Dom powinien być przede wszystkim azylem. Miejscem, gdzie można doświadczyć cielesnej i duchowej harmonii. Nie musi być wcale bogatym pałacem kapiącym od złota i luksusu. Wręcz przeciwnie. Jak pisze Jan Kochanowski we fraszce „Na dom w Czarnolesie”, najważniejsze związane z domem wartości to zdrowie, czyste sumienie, uczciwe pożywienie, życzliwość ludzka i spokojna, „nieprzykra” starość. Poeta postrzega dom także szerzej, jako „gniazdo ojczyste” będące pod ochroną opatrzności. Po drugie dom jest kopalnią wartości. Wychowanie w domu rodzinnym rzutuje na całe życie człowieka. Bohaterowie „Kamieni na szaniec” Aleksandra Kamińskiego są doskonałym przykładem, że tak właśnie jest. Rudy, Alek i Zośka wzrastali domach, w których panowały wzajemna miłość i szacunek. Wpojone zostały im także wartości patriotyczne. Z domów rodzinnych oraz harcerstwa wynieśli niemal rycerską zdolność do poświęcenia w obronie ojczyzny. Chłopcy zdali egzamin z lojalności, wierności, przyjaźni. Gdyby nie wojna wiedliby pewnie szczęśliwe życie. Ich śmierć w walce o Polskę, nasz wspólny dom, była heroiczna i dowiodła, jak wielką wartością są wolność, pokój i bezpieczeństwo. Trzecim argumentem na potwierdzenie mojej tezy jest niemożność osiągnięcia szczęścia w sytuacji rozdzielenia z domem. Losy Skawińskiego z noweli „Latarnik” Henryka Sienkiewicza są tego doskonałym przykładem. Skazany na niekończącą się tułaczkę powstaniec nigdzie nie mógł znaleźć spokoju, o którym tak marzył. Był jak pozbawiona korzeni roślina, miotana przez kapryśny los z miejsca w miejsce. Tęsknota za ojczyzną, za domem odbierała mu szansę na szczęście. 3. Zakończenie – dołącz lśniący wagon Może to trochę śmiesznie brzmi, ale rzeczywiście ten ostatni akapit – lśniący wagon – naprawdę powinien błysnąć. Nie wystarczy napisać lakonicznie: Myślę, że powyższe argumenty i przykłady świadczą o słuszności mojej tezy. Przyszła pora na wnioskowanie i podsumowanie rozważań. W tym miejscu warto jeszcze raz przeczytać temat wypracowania, tezę ze wstępu oraz argumenty. Uważam, że porównanie domu do twierdzy jest bardzo słuszne. Jego podstawową cechą jest ochrona. Dom rodzinny czy w szerszym rozumieniu ojczyzna to bezpieczny azyl, źródło wartości i szczęścia. Dlatego należy go cenić jak najdroższy skarb, pielęgnować i chronić. Dotarliśmy do celu. Widzisz, że pisanie rozprawki z tezą nie jest aż tak bardzo skomplikowane. Rozprawka z hipotezą jest trudniejsza i polega na rozważeniu argumentów za i przeciw oraz na wyciągnięciu na tej podstawie odpowiednich wniosków. Takie wypracowania proponuję zostawić na czas szkoły średniej. Przygotowując się do egzaminu ósmoklasisty, skup się na powtórzeniu lektur i w ramach ćwiczeń napisz kilka rozprawek. Wprawa, jakiej nabierzesz, bardzo przyspieszy pracę na egzaminie. Zobacz przykładowe tematy rozprawek i ich opracowania : Czy w relacjach międzyludzkich lepiej kierować się sercem czy rozumem? Czy w trudnej sytuacji człowiek poznaje samego siebie?
Przyjaźń to jedno z najważniejszych uczuć w życiu. Niektórzy twierdzą wręcz, że przyjaciele to rodzina, tylko taka, którą dobiera się sobie samemu. Rzeczywiście, prawdziwy przyjaciel, na którego można liczyć w każdej sytuacji, która będzie nas wspierał niezależnie od wszystkiego, i który zawsze znajdzie czas, żeby nas wysłuchać i udzielić dobrej rady, albo chociaż wesprzeć, to w dzisiejszych czasach (tak naprawdę w każdych) prawdziwy skarb. Dlatego przyjaźń trzeba umieć docenić, pielęgnować, by trwała i by mogła być czymś, co rzeczywiście pomaga nam w życiu. Motyw przyjaźni występuje w wielu dziełach literackich, co tylko świadczy o tym, jak ważnym elementem codziennego życia jest. Najsłynniejszym chyba dziełem odnoszącym się do kwestii przyjaźni jest powiastka filozoficzna Antoinea de Saint-Exupery’ego, pt. Mały Książę. Tytułowy bohater tej niewielkiej książeczki podróżuje po wszechświecie w poszukiwaniu kogoś, kto byłby w stanie wytłumaczyć mu na czym polega miłość, którą poczuł do Róży, która całkiem niedawno pojawiła się na jego planecie. Kolejni dorośli, których spotyka na kolejnych planetach rozczarowują go jednak. Nie dość, że nie potrafią przekazać mu żadnej przydatnej wiedzy, to jeszcze stanowią dla niego niejako antywzór, ich postawy są dla chłopca niezrozumiałe, odpychające, niegodne. W końcu Mały Książę trafia na Ziemię, gdzie spotyka Lisa. To zwierzę uważane przez ludzi za przebiegłe i trochę niebezpieczne, udziela Księciu ważnej lekcji na temat przyjaźni. Tłumaczy mu, że warto mieć przyjaciela, ale nie jest to łatwe, ponieważ, kiedy się z kimś przyjaźnimy, bierzemy odpowiedzialność za tę drugą osobę i musimy liczyć się z pewnymi zobowiązaniami wobec niej. Mimo to – tłumaczył dalej Lis Małemu Księciu – warto jest podejmować ten trud, ponieważ posiadanie przyjaciela, nawet gdy jest on bardzo, bardzo daleko od nas, jest bardzo dużym wsparciem i ulgą w codziennych zmaganiach z rzeczywistością. Mały Książę zaprzyjaźnia się z Lisem, który w czasie jednej rozmowy przekazuje mu więcej istotnych i mądrych informacji niż wszyscy dorośli, których spotkał wcześniej na wielu planetach, razem wzięci. Inną lekturą, w której poruszany jest wątek przyjaźni są Kamienie na szaniec Aleksandra Kamińskiego. To wstrząsająca opowieść o wydarzeniach, które miały miejsce w czasie II wojny światowej. Trójka głównych bohaterów – Tadeusz „Zośka” Zawadzki, Jan „Rudy” Bytnar oraz Aleksy „Alek” Dawidowski – to harcerze, który po 1939 roku wstąpili do Szarych Szeregów, by przez następnych parę lat z narażeniem życia sabotować poczynania Niemców na terenie okupowanej Warszawy. W pewnym momencie Bytnar zostaje zdemaskowany i aresztowany przez gestapo i zaczyna być brutalnie przesłuchiwany przez hitlerowców, którzy go dotkliwie torturują. Jego przyjaciele bez chwili wahania przystępują do planowania odbicia Rudego, nie zważając na poziom ryzyka z jakim wiąże się taka akcja. Ostatecznie udaje im się odbić Janka, ale ten umiera następnego dnia z wycieńczenia, a Alek umiera w konsekwencji ran poniesionych w trakcie akcji odbijania. Wielu innych członków Szarych Szeregów również zostaje rannych. Świadczy to o tym, do jak wielkich poświęceń byli zdolni ci młodzi ludzie, przyjaciele na śmierć i życie. Przyjaźń i lojalność wobec towarzyszy walki z okupantem była dla nich najwyższą wartością, niemal równą z miłością do ojczyzny i pragnieniem odzyskania dla niej wolności i niepodległości. Patrząc na bohaterów Kamieni na szaniec można ich bohaterom naprawdę zazdrościć przyjaciół, którzy w razie potrzeby potrafiliby pójść za człowiekiem w ogień. Nawet gdyby miało kosztować ich to najwyższą cenę. Jak widać na powyższych przykładach, przyjaźń to bardzo ważna kwestia, nieodzowna w życiu każdego z nas. Potrafi być ona po prostu emocjonalnym wsparciem, jak w przypadku Lisa i Małego Księcia, jak również wsparciem najbardziej podstawowym, rozumianym dosłownie, jak było w przypadku Zośki, Rudego i Alka. Przyjaciół warto nie tylko mieć, ale również o nich dbać, ponieważ jak każde uczucie – jeśli się o nią nie dba, po jakimś czasie zacznie więdnąć, a potem możemy stracić najważniejszą osobę w życiu. Przyjaźń może mieć wiele odcieni i tak naprawdę dla każdego człowieka – w zależności od potrzeb – może znaczyć coś zupełnie innego. Nie ma jednak wątpliwości co do tego, że przyjaźń jest czymś zdecydowanie pozytywnym i bez niej nasze żyje staje się prędzej czy później szare i bardzo smutne.
Nawet w obliczu zagrożenia czy śmierci Zośka, Alek i Rudy nie wyrzekają się swojej ojczyzny, walczą za nią do końca. 4. Problem miłości w obliczu wojny- Każdy bohater miał jakąś swoją sympatię. Najwyraźniej jest to ukazane na przykładzie Alka i Basi. Ich miłość przetrwała do końca.