Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to przewlekły proces zapalny błony śluzowej jelita. Nieleczona choroba może prowadzić do powstania owrzodzeń, obrzęków ściany jelita oraz niebezpiecznych dla zdrowia powikłań, które objawiają się uciążliwym bólem. Całkowite wyleczenie wrzodziejącego zapalenia jelita nie jest możliwe, jednak zastosowanie właściwej terapii umożliwia osiągnięcie długotrwałej remisji i całkowitego ustąpienia objawów na długi czas. Zastanawiasz się, jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego? Przedstawiamy wszystkie możliwości – zarówno terapię farmakologiczną, jak i dietoterapię oraz psychoterapię. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leczenie farmakologiczne Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to schorzenie należące do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit. Uważa się, że w etiopatogenezie WZJG najbardziej istotną rolę odgrywają zaburzenia immunologiczne oraz predyspozycje genetyczne. Choroba ta dotyka najczęściej osoby młode – szczyt zachorowań przypada między 20. a 40. rokiem życia. Dane epidemiologiczne wskazują, że częstość występowania tego schorzenia w ostatnich latach wzrasta. Dlatego tak wielu badaczy pracuje nad tym, jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego, poszukując najbardziej skutecznego leku, który jednocześnie będzie mieć jak najmniej skutków ubocznych. Leczenie WZJG aminosalicylanami Aminosalicylany to najdłużej stosowane leki na wrzodziejące zapalenie jelita grubego. W grupie tej znajduje się sulfasalazyna i mesalazyna. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego aminosalicylanami? Ich rolą jest hamowanie produkcji leukotrienów, prostaglandyn, tromboksanów, czynnika aktywującego płytki i interleukin. Aminosalicylany powstrzymują również migrację komórek stanu zapalnego i aktywują antyproteazy. Stosuje się je zarówno w fazie zaostrzenia, jak i remisji WZJG. Aminosalicylany przyjmuje się doustnie lub doodbytniczo. Leki te w formie czopków lub wlewek doodbytniczych stosuje się w przypadkach, gdy proces chorobowy obejmuje odbytnicę i esicę. Glikokortykosteroidy w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego Glikokortykosteroidy to drugie pod względem częstości stosowania leki na WZJG. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego glikokortykosteroidami? Mają one właściwości przeciwzapalne. Włącza się je do leczenia, gdy aminosalicylany nie przynoszą satysfakcjonujących efektów. Stosowane są doustnie, a w przypadkach ciężkich zaostrzeń dożylnie. Glikokortykosteroidy są lekami stosowanymi wyłącznie do zainicjowania remisji choroby, a ich dawka powinna być sukcesywnie redukowana. W momencie osiągnięcia poprawy stanu zdrowia chorego należy odstawić glikokortykosteroidy. Leczenie zazwyczaj trwa 2-3 miesiące. Immunosupresyjne leczenie WZJG W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy leczenie glikosteroidami nie przynosi poprawy klinicznej (steroidooporność) lub gdy ich odstawienie powoduje nawrót choroby (steroidozależność) podaje się leki immunosupresyjne. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego immunosupresantami? Zasadą ich działania jest obniżenie odporności organizmu, które prowadzi do złagodzenia objawów choroby, ale jednocześnie może wywołać skutki niepożądane. Najczęściej stosowanymi w leczeniu WZJG lekami z tej grupy są azatiopryna i 6-merkaptopuryna. Ich wadami są: opóźnione działanie (pierwsze efekty po kilku tygodniach) oraz zaburzenia hematologiczne. Z kolei cyklosporyna działa bardzo szybko (remisja następuje w ciągu 5-7 dni), lecz cechuje się licznymi działaniami toksycznymi w stosunku do takich narządów, jak nerki, wątroba i układ nerwowy. Bezpieczniejszym lekiem immunosupresyjnym jest metotreksat, ale stosuje się go tylko w leczeniu postaci przewlekłej choroby w celu przedłużenia remisji. Może powodować niedobory folianów, dlatego stosuje się go równolegle z suplementacją kwasem foliowym. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leki biologiczne Innowacyjną metodą leczenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego jest terapia biologiczna. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego lekami biologicznymi? Leczenie polega na zastosowaniu preparatów pozwalających na bezpośrednią ingerencję w proces zapalny. Leki biologiczne to najczęściej przeciwciała skierowane przeciwko cytokinom, receptorom cytokin lub komórkom układu immunologicznego. Najpopularniejszym lekiem biologicznym, dostępnym również w Polsce, jest infliksymab. Leki biologiczne nie są jednak pozbawione wad. Wśród objawów niepożądanych można wymienić: gruźlicę, niewydolność krążenia, anafilakcję, chorobę posurowiczą czy choroby z autoagresji. Na rynku pojawiają się innowacyjne leki biologiczne bez działań niepożądanych, które dają nadzieję na efektywne leczenie WZJG. WZJG – leczenie chirurgiczne Chirurgiczne leczenie WZJG jest ostateczną metodą terapeutyczną u pacjentów niereagujących na leczenie farmakologiczne oraz z ciężkimi powikłaniami choroby. Współczesna chirurgia pozwala na zwiększenie komfortu i jakości życia osób zmagających się z ciężką postacią wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Decyzja o leczeniu operacyjnym jest jedną z najtrudniejszych w leczeniu WZJG. Mimo realnych korzyści, powszechny jest brak akceptacji leczenia chirurgicznego przez pacjentów, nawet wobec ewidentnych wskazań medycznych, w obawie przed koniecznością wytworzenia stomii. Zabiegi operacyjne są niezbędne w przypadku takich powikłań jak: zapalenie otrzewnej, pęknięcie ściany jelita, ropnie, przetoki i krwotoki. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego operacyjnie? Leczenie chirurgiczne polega na kolektomii z wytworzeniem zbiornika jelitowego, czyli częściowe lub całkowite usunięcie jelita grubego z wytworzeniem stomii (wyprowadzenie światła jelita na powierzchnię brzucha, umożliwiające wydalanie treści jelitowej). Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leki przeciwbólowe Poważnym problemem są same dolegliwości bólowe przebiegu WZJG. Dlatego często pomocniczo stosuje się również leki łagodzące ból, jednak ich długotrwałe zażywanie jest niekorzystne dla zdrowia, dlatego należy dążyć do jak najrzadszego ich przyjmowania. Dużo ważniejsze jest doprowadzenie do remisji choroby poprzez stosowanie skutecznej farmakoterapii wraz z odpowiednią dietoterapią i ewentualną psychoterapią. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelit wspomagając terapię środkami przeciwbólowymi? Rozkurczowe leki na wrzodziejące zapalenie Leki rozkurczowe, czyli tzw. spazmolityki, mają na celu hamowanie perystaltyki jelit. Należą do nich takie farmaceutyki, jak: drotaweryna, buscopan, mebeweryna. Niekontrolowane stosowanie może mieć działanie niekorzystne, ponieważ nadmierne spowolnienie perystaltyki jelit w ostrych rzutach choroby może doprowadzić do poważnych powikłań, np. toksycznego rozdęcia jelita. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leki z grupy NLPZ Leki z grupy NLPZ są często stosowane w łagodzeniu bólów jelitowych i dolegliwości pozajelitowych w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Nie zaleca się jednak ich częstego stosowania, ponieważ mogą mieć niekorzystny wpływ na proces leczenia. Z jednej strony są skuteczne w leczeniu bólu, a z drugiej strony ich długotrwałe stosowanie może wywołać u osób chorych na WZJG zaostrzenie objawów. Opioidy w leczeniu WZJG Jak wynika z doniesień literaturowych, wielu pacjentów cierpiących na nieswoiste choroby zapalne jelit otrzymuje przeciwbólowe leki opioidowe – około 5-13% chorych leczonych ambulatoryjnie oraz około 70% pacjentów hospitalizowanych. Należy jednak unikać przyjmowania leków opioidowych jako środków wspomagających leczenie WZJG. Ich przyjmowanie niesie ze sobą ryzyko uzależnienia oraz może powodować skutki uboczne: nudności, wymioty, zaburzenia motoryki, zaparcia, niedrożność jelit. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego leczenie ziołami Chorzy na wrzodziejące zapalenie jelita grubego mogą także stosować leczenie naturalne, które w głównej mierze opiera się na odpowiedniej diecie i leczeniu ziołami. Szczególnie polecane są preparaty z aloesu. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego, stosując wspomagająco preparaty z aloesu? Pacjent z WZJG, po konsultacji z lekarzem, może przyjmować rozcieńczony wyciąg z aloesu przez ustalony okres czasu. Terapia aloesem, regeneruje błonę śluzową żołądka i jelit, reguluje procesy trawienia, łagodzi wzdęcia i kolki, neutralizuje kwas solny, zmniejsza aktywność bakterii gnilnych. Dietetyczne leczenie WZJG Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego stosując odpowiednią dietę? Żywienie w WZJG przy słabo lub średnio nasilonych objawach nie wymaga dużych wyrzeczeń. Należy przyjmować 5-7 małych objętościowo, pełnowartościowych posiłków w ciągu dnia. Dieta przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego powinna być lekkostrawna, zwłaszcza w okresach nasilenia objawów. Osoby z WZJG przez całe życie powinny unikać pokarmów tłustych, wysoko przetworzonych oraz ostrych. Należy natomiast zwiększyć ilość przyjmowanego białka oraz kalorii. Przy ciężkich objawach choroby jelit konieczne może okazać się wprowadzenie diety lekkostrawnej płynnej, która ma na celu oszczędzanie podrażnionych jelit. W skrajnych przypadkach wrzodziejące zapalenie jelita grubego wymaga hospitalizacji i wprowadzenia żywienia dożylnego oraz uzupełniania poziomu elektrolitów. Terapie psychologiczne w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego Wpływ czynników emocjonalnych na odczuwanie bólu znany jest w psychologii i medycynie od dawna. Ma to związek z udziałem ośrodkowego układu nerwowego w odczuwaniu bólu i jego modulacji. Dlatego coraz częściej u osób z wrzodziejącym zapaleniem jelit, które cierpią na przewlekłe dolegliwości bólowe, stosuje się interwencje psychologiczne, takie jak: terapia kognitywno-behawioralna, psychoterapia psychodynamiczna, techniki relaksacyjne, techniki radzenia sobie ze stresem, hipnoterapia. Skuteczne jest również włączenie leków przeciwdepresyjnych. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego za pomocą antydepresantów? Leki te, podawane są w znacznie niższych dawkach niż w depresji, skutecznie zmniejszają odczuwanie bólu występującego w obrębie układu pokarmowego. Wśród leków przeciwdepresyjnych używanych w nieswoistych chorobach zapalnych jelit, szczególne zastosowanie mają trójcykliczne antydepresanty (TCA), takie jak amitryptylina, imipramina i dezypramina – mają najlepiej udokumentowane działanie przeciwbólowe i potencjalne działanie przeciwzapalne. Chorujesz na WZJG i poszukujesz nowej skutecznej terapii? Centrum Medyczne Synexus zaprasza pacjentów ze zdiagnozowanym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego na bezpłatną konsultację lekarską. Pacjenci mogą zyskać szansę na zakwalifikowanie się do badań klinicznych innowacyjnych leków na WZJG. Lek. Michał Dąbrowski Źródła: Radwan P., Leczenie bólów brzucha w nieswoistych chorobach zapalnych jelit. Gastroenterologia Kliniczna 2016, tom 8, nr 4, 113–118.
- Суτα հο
- И γαδ
- ኁлонաхаβ θτоδоվит
- ቬуηийελի иժևвի убаዢዓηዱኝ
- Вաслωፅէρεт ፀαሀуψεз
- Циза ፑ
- ዡиժ ዓпомጽкեж
Przewlekłe zapalenie jelit to grono schorzeń, których wspólnym mianownikiem jest długotrwale utrzymujący się stan zapalny w obrębie jelita cienkiego i/lub jelita grubego, czemu nierzadko towarzyszą okresy remisji i zaostrzeń. Charakterystycznym objawem są biegunki oraz ból brzucha.
Witam, Właśnie dzisiaj mojala Jamniczka 4,5 letnia była zdiagnozowana na IBD a przez 3 lata już chodzimy od na badania krwi,moczu,stolca i rtg i nikt nic wcześniej nie umiał powiedzieć co jej jest tylko każdy kazał zmienić wtedy objawy były minimalne,teraz jest gorzej ponieważ przełyka głośno przeważnie w nocy,refluks już pod kontrolą ponieważ karmie ją 6x na dzień po 1 trawi dobrze białka i lize,mlaska,śmierdzi jej z pyska a miała czyszczenie zębów 2 oddycha ma twardy stolec,mało pije wody i jest zawsze głodna. Wcześniej też miała śluz w stolcu ale kiedy zaczęłam dawać jej dynie to teraz ani razu nie wykazało zgrubienie w żołądku i jelitcie cienkim więc musi być na zhydrolizowanym bialku z Royal Canin. I również dostała 3 rodzaje leków :( Leki mam do wybrania jutro ale się już martwię czy dobrze podzialaja i na korzyść czy to będzie strata i przede wszystkim gorsze samopoczucie. @Toffina bardzo współczuję nie mogę nawet się postawić w tej sytuacji bo serce mi pęka z tragedii która przeszłas co za ból i cierpienie przeżyła twoja iskiereczka :( wyrazy ogromnego współczucia ja tego się obawiam okropnie i płacze nawet czytając twoja,wiadomość. Życzę Ci dużo wytrwałości oraz powodzenia ale przede wszystkim uzdrowienie serca z bólu jakie napewno przechodzisz :( Czy ktoś jeszcze miał takie objawy na IBD i wie jak to wszystko wygląda,całe to leczenie ? Przewlekłe zmęczenie, kłopoty ze snem, zaburzenia koncentracji; Bóle mięśni i stawów, przewlekły katar, zapalenie zatok, zmiany masy ciała, bóle głowy; Markerem zespołu jelita przesiąkliwego jest zonulina. Jest to białko, którego obecność w kale świadczy o rozszczelnieniu bariery jelitowej. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to choroba dająca bardzo niespecyficzne objawy, trudna do zdiagnozowania. Statystyki pokazują, że w Polsce może być już kilkadziesiąt tysięcy chorych na wrzodziejące zapalenia jelita grubego. Jakie są objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego? Jak przebiega leczenie tej choroby? Spis treściWrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG): przyczynyWrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG): przebiegWrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG): leczenie Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to choroba w której przebiegu biegunka może trwać wiele dni, powodować znaczne odwodnienie i utratę krwi, wyłącza więc z normalnego życia. Istotą choroby jest przewlekłe zapalenie błony śluzowej jelita grubego. Proces zapalny rozpoczyna się w odbytnicy, rozszerza się na esicę, a z czasem może objąć całe jelito. Najczęściej objawy choroby pojawiają się po raz pierwszy przed czterdziestką. Czy badania gastrologiczne są bolesne? Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG): przyczyny Przyczyny wrzodziejącego zapalenie jelita grubego, zaliczanego do chorób autoimmunologicznych, są wciąż nieznane. Wiemy natomiast, że rozwojowi schorzenia sprzyjają predyspozycje genetyczne (często występuje rodzinnie) oraz dieta, infekcje jelit, nieprawidłowy skład ich flory bakteryjnej. Największe jednak znaczenie przypisuje się zaburzeniom układu immunologicznego. Z niewiadomych przyczyn reaguje on na czynniki, które są obojętne dla zdrowego organizmu (np. bakterie niepatogenne, pokarmy). Ta nadmierna odpowiedź immunologiczna wyzwala niekontrolowany proces zapalny, który prowadzi do uszkodzeń błony śluzowej jelita grubego, tworzenia się krwawiących nadżerek, owrzodzeń, tzw. brukowania błony śluzowej, usztywnienia ścian ze spłaszczeniem fałd, pseudopolipów (w odróżnieniu od polipów gruczołowych nie są zmianami przedrakowymi). Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG): przebieg Wrzodziejące zapalenie jelita grubego niejednokrotnie ma łagodny przebieg, z długimi okresami remisji. Zdarza się, że objawy powracają tylko raz, dwa razy w roku, a nawet raz na kilka lat. Bywa jednak i tak, że nawroty są częste, a zaostrzenia tak ciężkie, że konieczna jest hospitalizacja. Dominującym objawem są biegunki z domieszką krwi i śluzu, uczucie naglącego parcia. Są szczególnie uciążliwe, bo chorzy mogą mieć nawet ponad 20 wypróżnień na dobę. Objawowi temu towarzyszą: bóle brzucha, utrata apetytu. Rzadziej występują inne symptomy: stany podgorączkowe, gorączka, chudnięcie. Niedożywienie pojawia się sporadycznie, ponieważ większość składników odżywczych wchłaniana jest w jelicie cienkim, którego choroba nie obejmuje. Konsekwencjami WZJG są: chudnięcie, osłabienie, anemia z powodu niedoboru żelaza i utraty krwi, bóle i obrzęki stawów, kamica nerkowa, osteoporoza, czasami zmiany skórne (rumień guzowaty, wrzodziejące zapalenie skóry). Ciężkim powikłaniem choroby jest rozdęcie okrężnicy, któremu towarzyszy gorączka, zaburzenia świadomości, obniżenie ciśnienia tętniczego. Zagraża perforacją jelita, a odległym następstwem bywa rak jelita grubego. Badania wyjaśnią wątpliwości Objawy kliniczne nie są specyficzne, dlatego też przeprowadza się badania laboratoryjne kału (na obecność krwi utajonej, bakterii i pasożytów) i krwi (OB, CRP, obecność przeciwciał specyficznych dla zapalenia jelit o podłożu autoimmunologicznym). Pomocne może być także USG i badania radiologiczne, ale największe znaczenie diagnostyczne ma kolonoskopia z biopsją. Wykrywa charakterystyczne dla choroby zmiany: nacieki zapalne, nadżerki, owrzodzenia, wygładzenie fałd błony śluzowej oraz nieprzedrakowe pseudopolipy. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG): leczenie Celem leczenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego jest uzyskanie remisji, utrzymanie jej przez jak najdłuższy czas i zapobieganie konsekwencjom choroby. W terapii stosuje się preparaty głównie z trzech grup. Pierwszą stanowią aminosalicylany. Podaje się je nie tylko w okresie rzutu, ale i remisji, bo wydłużają okres bezobjawowego przebiegu WZJG. Przewlekłe stosowanie aminosalicylanów w dawkach podtrzymujących stanowi rodzaj chemoprewencji – zabezpiecza przed procesem nowotworzenia, bowiem po 20 latach trwania choroby wrasta możliwość procesów nowotworowych w obrębie jelita grubego objętego chorobą. Leki te są jednak zbyt słabe w przypadku ciężkich zaostrzeń choroby. Wówczas sięga się po glikokorykosteroidy, które silniej hamują proces zapalny. Podaje się je krótko, w czasie rzutów WZJG, ponieważ mają liczne działania uboczne. Natomiast nawet przez kilka lat stosuje się leki immunosupresyjne. Tłumią nadreaktywność układu immunologicznego, zapobiegają więc nawrotom choroby. Uzupełnieniem terapii są witaminy i minerały (pacjent może mieć ich niedobory), kwasy omega-3 (działają przeciwzapalnie) oraz probiotyki i prebiotyki, normalizujące florę bakteryjną jelit. Rekomendacje zalecają jednak, by dbając o mikrobiotę jelitową rozważnie stosować probiotyki i wybierać szczepy przebadane pod względem skuteczności i bezpieczeństwa1. W przypadku tych pacjentów, u których terapia standardowa zawodzi, często ostatnią deską ratunku jest leczenie biologiczne. Jak wykazały badania, powodują szybkie ustąpienie objawów i gojenie się błony śluzowej jelita grubego. Jeden z nich jest refundowany przez NFZ w ramach tzw. programów lekowych (leczenie prowadzą tylko wyspecjalizowane ośrodki). Zarezerwowany jest dla najcięższych postaci WZJG. Jest ogromną szansą dla chorych, którym nie pomaga standardowe leczenie. Może ich uchronić przed kolektomią, okaleczającą operacją, polegającą na usunięciu części lub całości jelita grubego. Wiążą się z nią liczne powikłania, wymuszające powtórne zabiegi chirurgiczne (ropnie, zapalenia wewnętrznego zbiornika na kał, nieszczelne zespolenie tego zbiornika z odbytem i w efekcie zapalenia otrzewnej, wyłonienie stomii, problemy z płodnością). Sprawdź, co wiesz o mikrobiocie jelitowej Pytanie 1 z 5 Jaką rolę pełnią dobroczynne bakterie? powodują tycie wpływają na odpowiednie nawodnienie organizmu wspierają pracę jelit Jolanta Dyjecińska - artykuł pochodzi z miesięcznika "Zdrowie" | Konsultacja: Piotr Jakub Pniewski, koordynator ds. gastroenterologii i endoskopii, Centrum Medyczne ENEL-MEDZdrowe zakupy Spis treści 1. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - objawy, przyczyny i leczenie To jedna z 2 najczęściej występujących postaci nieswoistego zapalenia jelit (ang. inflammatory bowel diseases, IBD), powodująca stan zapalny i owrzodzenie okrężnicy (największej części jelita grubego) oraz odbytnicy. Jej przyczyny nie zostały do końca poznane - najpewniej składają się na nie czynniki genetyczne, środowiskowe i immunologiczne, a być może również zaburzenia równowagi wolnorodnikowej. Chorobie mogą towarzyszyć w zasadzie wszystkie dolegliwości typowe dla innych schorzeń układu pokarmowego (stąd w diagnostyce istotne jest wykluczenie chorób zakaźnych i nowotworowych), ale najbardziej charakterystyczne są przewlekłe, nawracające biegunki oraz niedokrwistość1. Wrzodziejące zapalenie jelit nawet u połowy pacjentów daje również mniej oczywiste objawy pozajelitowe, do których należą obwodowe zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie kręgosłupa, rumień guzowaty i zmiany okołoodbytnicze2. Rozpoznanie stwierdza się na podstawie obecności krwi w stolcu oraz kolonoskopii. Niestety tradycyjne metody leczenia (farmakologia i zabiegi chirurgiczne - usunięcie chorej części jelita) nawet u 40-60% pacjentów okazują się nieskuteczne i nie powodują zmniejszenia objawów3. 2. Choroba Leśniowskiego-Crohna - jakie daje objawy i jak diagnozować? To druga postać nieswoistego zapalenia jelit o równie niejasnej etiologii, wiązana jednak bardziej z nieprawidłowościami mikroflory jelitowej i układu immunologicznego oraz obniżeniem szczelności bariery nabłonkowej śluzówki jelita. Do jej najczęstszych objawów należą ból brzucha, utrata masy ciała (niedowaga) i cechy stanu zapalnego (zwłaszcza gorączka)4. Mogą pojawić się także osłabienie, biegunka i objawy pozajelitowe, tak jak w przypadku WZJG. Jednak w odróżnieniu od niej choroba Crohna może zaatakować właściwie każdy odcinek układu pokarmowego - od przełyku po odbyt - ale najczęściej lokalizuje się w jelicie krętym. Charakterystycznym, choć pojawiającym się rzadko objawem jest ból, który narasta podczas oddawania moczu, a mija tuż przed jego końcem. W diagnostyce należy wykluczyć przede wszystkim WZJG (jeśli zaatakowane zostało jelito grube), przewlekłe zapalenie trzustki, celiakię oraz chorobę Whipple'a5. 3. Uchyłki jelita grubego - za mało błonnika w diecie Mówiąc najprościej, to "kieszonki" o cienkich ściankach i średnicy ok. 1 cm, powstałe z błony śluzowej i podśluzowej, które uwypuklają się na zewnątrz okrężnicy. Zwykle są efektem błędów żywieniowych, np. diety ubogoresztkowej - pokarm tego rodzaju słabo wypełnia jelito, zwiększa w nim ciśnienie i powoduje pogrubienie jego ścian. Uchyłki pojawiają się nawet u 50% pacjentów po 60. a większość z nich nie odczuwa w związku z tym żadnych dolegliwości. Problem stanowi jednak pojawienie się stanu zapalnego, któremu towarzyszą bóle brzucha (szczególnie w lewym dole biodrowym) oraz zmiana rytmu wypróżnień lub wyglądu stolca, a czasem nawet krwawe biegunki. Wówczas rozpoznaje się chorobę uchyłkową okrężnicy. W skrajnych przypadkach mogą pojawić się jej poważne powikłania, takie jak ropień, krwawienie, przetoka, ropne lub kałowe zapalenie otrzewnej, perforacja (pęknięcie), zrostowa niedrożność lub zwężenie jelita7. Co prawda nawet 80% krwotoków z uchyłków zatrzymuje się samoistnie, jednak u wielu chorych konieczne jest przetoczenie krwi, pilna kolonoskopia lub operacja. By temu zapobiec, niezbędna jest trwała zmiana nawyków żywieniowych. 4. Zespół jelita drażliwego (IBS) a SIBO Choroba zwana również nadwrażliwością jelita to czynnościowe zaburzenie układu pokarmowego, objawiające się zwykle bólami brzucha, zaburzeniami rytmu wypróżnień, nadwrażliwością trzewną, a nawet zaburzeniami układu autonomicznego8. Często towarzyszy mu uczucie wzdęcia lub pełności po posiłku, a przykre dolegliwości wzmagają się w sytuacjach stresowych. Postawienie diagnozy jest jednak możliwe dopiero wówczas, gdy przez ostatnie 3 miesiące pojawiał się ból lub dyskomfort w jamie brzusznej trwający co najmniej 3 dni w miesiącu i towarzyszyły mu co najmniej 2 z poniższych objawów: zmniejszenie lub ustąpienie dolegliwości po wypróżnieniu, pojawienie się objawów ze zmianą częstości wypróżnień, początek dolegliwości wiążący się ze zmianą wyglądu stolca9. Choć również w tym przypadku pierwotna przyczyna choroby nie jest znana, prawdopodobnie IBS ma bezpośredni związek z nadmiernym rozrostem flory bakteryjnej w jelicie cienkim (ang. small intestinal bacterial overgrowth syndrom - SIBO). Badacze spierają się jednak, która z tych chorób ma charakter pierwotny, a która wtórny. 5. Choroba Whipple'a - jak zdiagnozować? To schorzenie, znane również jako lipodystrofia jelitowa, oznacza układową infekcję wywoływaną przez bakterię Tropheryma whipplei. Może zająć układ pokarmowy, krążenia lub ośrodkowy układ nerwowy, a dolegliwości pozajelitowe (najczęściej ze strony stawów) czasem o kilka lat wyprzedzają brzuszne, opóźniając rozpoznanie14. Występuje bardzo rzadko (na całym świecie ok. 30 nowych zachorowań każdego roku), a jej objawy kliniczne nie różnią się od choroby Leśniowskiego-Crohna. Dlatego do zdiagnozowania niezbędne jest pobranie wycinka jelita cienkiego (biopsja) i odpowiednie jego wybarwienie, które umożliwia identyfikację bakterii. 6. Zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO) - jakie daje objawy? O SIBO (ang. small intestinal bacterial overgrowth syndrom) mówimy wówczas, gdy ilość bakterii w jelicie cienkim wzrośnie do 105 na 1 g lub 1 ml treści jelitowej10. Dochodzi wówczas do zaburzenia wchłaniania tłuszczów i rozpuszczalnych w nich witamin, pojawiają się biegunka, gazy lub wzdęcia. Zdarzają się utrata masy ciała lub objawy skórne, takie jak wysypka i rumień. Częstsze występowanie SIBO obserwuje się w IBS, celiakii, chorobie Leśniowskiego-Crohna, niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie zapalnej i marskości wątroby oraz zaburzeniach neurologicznych, np. neuropatii cukrzycowej11. Badanie mikrobiologiczne treści jelita cienkiego pozwala określić liczbę bakterii i odróżnić SIBO od IBS. Jest ono jednak dość inwazyjne, dlatego w praktyce częściej wykorzystuje się metody pośrednie, takie jak testy oddechowe z substancjami zawierającymi znakowany węgiel. 7. Celiakia u dorosłych i u dzieci Choroba trzewna polega na nadmiernej odpowiedzi układu odpornościowego na gluten - grupę białek zbożowych, zwanych prolaminami, które znajdują się w pszenicy, życie i jęczmieniu, a możliwe, że również w owsie (tu badacze nie są zgodni)12. Po kontakcie z tymi białkami pojawia się przewlekły stan zapalny błony śluzowej jelita cienkiego, a następnie uszkodzenie i zanik kosmków jelitowych, czyli rozszczelnienie jelit. Upośledza to wchłanianie białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin i soli mineralnych. Klasyczna postać celiakii - biegunki i zaburzenia wzrostu - pojawia się jedynie u dzieci. U dorosłych choroba trzewna rozwija się bezobjawowo nawet latami, a czasem powoduje niecharakterystyczne dolegliwości, utożsamiane z chronicznym zmęczeniem, anemią, zapaleniem stawów, atopowym zapaleniem skóry czy nawracającym bólem głowy. Dlatego nawet 95% chorych może nie wiedzieć, że nie toleruje glutenu, a pewną diagnozę dają jedynie badania serologiczne krwi oraz biopsja jelita cienkiego. Innym pierwotnym zespołem upośledzonego wchłaniania jest psyloza, czyli sprue tropikalna - schorzenie przewodu pokarmowego prowadzące do zaburzeń wchłaniania witaminy B12 i kwasu foliowego, pojawiające się u 1 osoby na milion i charakteryzujące się przewlekłą biegunką13. 8. Zakaźne zapalenia jelit W odróżnieniu od nieswoistych zapaleń, te zakaźne wywoływane są przez konkretne, znane nam drobnoustroje15, np. rotawirusy (rotawirusowe zapalenie żołądkowo-jelitowe), bakterie Escherichia coli (tzw. biegunka podróżnych), Salmonella typhi (dur brzuszny, dawniej zwany tyfusem), Shigella (czerwonka bakteryjna) czy Staphylococcus aureus (zapalenie gronkowcowe). 9. Kandydoza - objawy zakażenia Candida Do chorób zakaźnych zaliczana jest również kandydoza, czyli grzybicze zapalenie jelit spowodowane nadmiernym rozrostem drożdżaków Candida albicans. Ich niekontrolowane namnażanie się w przewodzie pokarmowym prowadzi do osłabienia układu odpornościowego, problemów ze skórą i paznokciami, chronicznego zmęczenia i bólów mięśni, przewlekłych zaparć lub biegunek oraz innych chorób jelitowych (jak IBS i celiakia). Przebyte wcześniej zakażenie może nawet zwiększać ryzyko schizofrenii i zaburzeń afektywnych dwubiegunowych16. 10. Giardioza - choroba dzieci w wieku przedszkolnym Dawniej uważane za chorobę tropikalną, dziś to schorzenie spowodowane inwazją pierwotniaka Giardia lamblia coraz częściej pojawia się w krajach rozwiniętych. U dzieci w wieku przedszkolnym uważana jest nawet za najczęstszą przyczynę przewlekłych bólów brzucha i biegunek. Leczenie utrudnia fakt, że powodujące ją pasożyty są oporne na stosowane dotąd antybiotyki17. Giardioza rozwija się w jelicie cienkim, a do jej głównych objawów należą: biegunka, ból brzucha, wzdęcia, spadek wagi, utrata apetytu i zmęczenie. Zwykle pojawiają się jednak dopiero 1-3 tygodnie po zakażeniu, do którego dochodzi drogą pokarmową lub poprzez kontakt ze zwierzętami - zarówno domowymi, jak i dzikimi. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie stwierdzenia obecności cyst Giardia lamblia w kale. Jeśli choroba przejdzie w postać przewlekłą, może prowadzić do upośledzenia wchłaniania składników odżywczych, a u dzieci zahamować wzrost i upośledzić funkcje poznawcze18. 11. Zespół nieszczelnego jelita - jak rozpoznać? To tak naprawdę liczne objawy ze strony całego organizmu, wywołane przez produkty przemiany materii oraz toksyny, które dostały się do krwiobiegu poprzez nieszczelne jelita. Choroba spowodowana jest zwiększeniem przepuszczalności ścian jelit dla toksyn, bakterii czy niestrawionego jedzenia19. Część przedstawicieli medycyny konwencjonalnej podważa jej istnienie, niemniej przerwanie ciągłości nabłonka jelitowego może być w istocie bezpośrednią przyczyną namnażania szkodliwych bakterii i rozwoju innych chorób układu pokarmowego. Co więcej, wzrost jego przepuszczalności podejrzewany jest również o to, że sprzyja pojawieniu się chorób ogólnoustrojowych, takich jak cukrzyca, Hashimoto i choroby autoimmunologiczne20. Nieszczelność jelita wykazują testy obciążenia dla laktulozy i mannitolu. 12. Rak jelita grubego - badania Rak jelita grubego to trzeci spośród najczęściej rozpoznawanych w Polsce i najbardziej śmiertelnych nowotworów, który 2 razy częściej zajmuje okrężnicę niż odbytnicę. Zaledwie w 5-10% przypadków ma podłoże dziedziczne, a do zaburzeń genetycznych o największym znaczeniu należą zespoły polipowatości rodzinnej21. Oznaczają one występowanie licznych polipów (powstających w wyniku uwypuklenia śluzówki do światła jelita) w jelicie grubym, żołądku i dwunastnicy. Okazuje się, że nawet 25% z nich może rozwinąć się w nowotwór, dlatego oficjalne zalecenia mówią o konieczności profilaktycznego wycinania wszystkich polipów. Do czynników ryzyka raka jelita grubego należą również przebyte wrzodziejące zapalenie jelita grubego (zwiększa prawdopodobieństwo nowotworu o 5-15%) oraz radioterapia jamy brzusznej przeprowadzona w dzieciństwie22. Jednak eksperci są zgodni co do tego, że dużo większe znaczenie mają czynniki środowiskowe, predysponujące do raka jelita grubego, które łatwo można modyfikować. Należą do nich np. otyłość, cukrzyca, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów czy brak aktywności fizycznej. Wieloletni rozwój tego rodzaju nowotworu daje szansę na jego wczesne wykrycie w testach na krew utajoną w kale (FOBT) czy standardowej kolonoskopii. Ta ostatnia jest co prawda tzw. "złotym standardem" screeningu, pozostaje jednak badaniem czasochłonnym i trudnym do wykonania. Warto przy tym pamiętać, że przyjmowanie wysokich dawek witaminy C może skutkować fałszywie negatywnym wynikiem najprostszego i najtańszego laboratoryjnego testu FOBT, dlatego 3 dni wcześniej należy ograniczyć jej przyjmowanie do 250 mg na dobę23. Poza tym bardziej czułe wydają się nowsze, immunochemiczne testy na hemoglobinę w kale, które wiążą się jednak z wyższymi kosztami. Bibliografia Gastroenterology 2004; 126: 1518-1532 Przew Lek 2001; 4: 22-30 Altern Med 1996; 1: 11-17 Nat Clin Pract Gastroenterol Hepatol 2004; 1: 26-31 Przegl Gastroenterol 2008; 3: 302-309 Przew Lek 2005; 3: 114-119 Int J Colorectal Dis 2012; 27: 207-214 JAMA 2004; 292: 852-858 Alim Pharm Ther 2015; m12: 1256-1270 World J Gastroenterol 2010; 16: 2978-2990 Pediatr Współcz Gastroenterol Hepatol Żyw Dziecka 2010; 12: 130-134 Gastroenterol 2005; 128 (4 Suppl 1): S121-S127 Przew Lek 2000; 10: 19-26 Przegl Gastroenterol 2008; 3 (6): 302-309 Przegl Gastroenterol 2006; 1: 88-91 Npj Schizophrenia, 2016; 2: 16-18 Exp Opin Drug Saf 2003; 2: 529-541 Gastroenterol Clin North Am 1996; 25: 493-515 Acta Paediatr. 2005; 94 (4): 386-393 J Cell Sci 2000; 113 (24): 4435- 4440 Gastroeneterol 1993; 104 (5): 1535-1549 N Engl J Med 1990; 323 (18): 1228-1233; J Clin Oncol 2012; 30 (20): 2552-2558 Ann Intern Med 1975; 83 (6): 824-826 Spis treści Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - objawy, przyczyny i leczenie Choroba Leśniowskiego-Crohna - jakie daje objawy i jak diagnozować? Uchyłki jelita grubego - za mało błonnika w diecie Zespół jelita drażliwego (IBS) a SIBO Choroba Whipple'a - jak zdiagnozować? 6. Zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO) Zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO) - jakie daje objawy? Celiakia u dorosłych i u dzieci 8. Zakaźne zapalenia jelit Kandydoza - objawy zakażenia Candida Giardioza - choroba dzieci w wieku przedszkolnym Zespół nieszczelnego jelita - jak rozpoznać? Rak jelita grubego - badania Autor publikacji:. 451 780 186 619 349 432 502 749